Gemeenten worstelen ermee hoe ze leegstaande panden weer gevuld krijgen. Hoe bieden de beschikbare panden kansen voor nieuwe ondernemers, welke functies ontbreken of kunnen worden versterkt? Welke rol moeten we als overheid nemen en wat doen vastgoedeigenaren en ondernemers? Hoe en met welke instrumenten kunnen we werken? Leegstand aanpakken jazeker maar welke rol past de gemeente?
Mogelijkheden om winkelgebieden weer leefbaar te maken
De kunst is om allereerst de blik te verleggen van de leegstaande beschikbare panden naar de potentie van het gebied en haar inwoners. Wat zijn kernkwaliteiten die relatief eenvoudig versterkt kunnen worden. Vaak kunnen die kwaliteiten worden geconcentreerd in een compactere (winkel-) kern. Deze concentratie kan dan plaatsvinden in aanbod aan winkels, horeca en cultuur en levendige openbare ruimte graag met groen. Gebieden om die kern heen mogen gedeeltelijk “verkleuren”. Van winkels naar bijvoorbeeld wonen. Goede gemeentebestuurders accepteren een geleidelijke vermindering van de voorraad winkelmeters. Ze helpen binnen hun mogelijkheden om eventuele pijn te verzachten, ze nemen een passende rol aan als gemeente. Die duidelijkheid is voor eigenaren soms vervelend. Maar wel eerlijk en marktconform. Tegelijkertijd met dit krimpproces dient rekening gehouden te worden met de wensen van aanwezige of aan te boren doelgroepen. Het groeiperspectief. Hierbinnen zijn deelprojecten te onderscheiden. Waaronder het publicitair uitventen van sterkten van de gemeente, het stimuleren van samenwerking en door place-making. Soms moet zelfvertrouwen herwonnen worden, dat zorgt voor nieuwe creativiteit en positieve energie.
Nog actiever is het zelf acquireren van nieuwe winkels en horeca. Qua omvang en kwaliteit passend bij de stad. Witte vlekken in branches, formules kunnen worden berekend door onderzoeksbureaus. Hierbij moeten de stakeholders worden betrokken, zoals de centrummanager, vertegenwoordigers van ondernemers en vastgoedeigenaren en interne medewerkers van de gemeente. De gemeente neemt de rol van initiator, acquisiteur en loods op zich. Eigenaren en makelaars doen de deals.
Op die manier tonen gemeenten die te kampen hebben met leegstand hun veerkracht: